28 มิถุนายน 2566 สถาบันการต่างประเทศเทวะวงศ์วโรปการขอเชิญทุกท่านร่วมน้อมรำลึกถึงพระกรุณาธิคุณ และพระเกียรติคุณ เนื่องในโอกาสวันครบรอบ 100 ปี วันสิ้นพระชนม์ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ “พระบิดาแห่งการทูตไทย”

               สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ทรงดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศที่อายุน้อยที่สุด และอยู่ในตำแหน่งยาวนานถึง 38 ปี 16 วัน โดยทรงมีคุณูปการ ที่สำคัญยิ่งหลายประการ ทั้งด้านการรักษาอธิปไตยของไทย ทรงจัดทำสนธิสัญญากับอังกฤษและฝรั่งเศส และทรงเจริญสัมพันธไมตรีกับมหาอำนาจอื่น ๆ อาทิ รัสเซีย เยอรมนี ทรงเปิดสำนักงานผู้แทนทางการทูตของไทยในต่างประเทศ เช่น สถานทูตไทย ณ สำนักเซนต์ เจมส์ กรุงลอนดอน รวมถึงทรงมีบทบาทสำคัญในการจัดและปรับปรุงรูปแบบ วิธีการ การบริหารราชการให้ทันสมัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งทรงเอาพระทัยใส่ในคุณภาพของบุคลากร ทรงส่งเสริมการพัฒนาความรู้และทักษะของข้าราชการกระทรวงการต่างประเทศในรูปแบบต่าง ๆ อย่างจริงจัง

               นอกจากนี้ ทรงมีความเชี่ยวชาญในหลากหลายภาษา รวมถึงทรงมีความสนพระทัยในเรื่องโหราศาสตร์และสมุนไพร ทรงเป็นผู้คิดปฏิทินตามสุริยคติ นับวันและเดือนแบบสากล ซึ่งเป็นต้นแบบของปฏิทินในปัจจุบัน ทรงเป็นผู้คิดชื่อเดือน มีการแบ่งชื่อเรียกเดือนที่มี 30 วัน และ 31 วัน ชัดเจนด้วยการใช้คำนำหน้าจากชื่อราศี สมาสกับคำว่า “อาคม” และ “อายน”

               สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการสิ้นพระชนม์เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 28 มิถุนายน 2466

               ในปี 2549 สถาบันการต่างประเทศในฐานะหน่วยงานที่รับผิดชอบด้านการพัฒนาบุคลากรของกระทรวงการต่างประเทศ ได้รับพระบรมราชานุญาตให้อัญเชิญพระนามของสมเด็จพระบรมวงศ์เธอกรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ มาเป็นชื่อหน่วยงาน โดยมีชื่อและสถานะอย่างเป็นทางการตามพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการตั้งแต่วันที่ 7 มีนาคม 2550 ว่า “สถาบันการต่างประเทศเทวะวงศ์วโรปการ”

               ในโอกาสวันครบรอบ 100 ปี วันสิ้นพระชนม์ของ “พระบิดาแห่งการทูตไทย” นางฐิติพร
จิระสวัสดิ์ ผู้อำนวยการสถาบันการต่างประเทศเทวะวงศ์วโรปการ พร้อมด้วยข้าราชการ และบุคลากรในสังกัด ได้ร่วมกันน้อมถวายพวงมาลัยสักการะพระรูปสมเด็จพระบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ด้วยสำนึกในพระปรีชาสามารถและพระกรุณาธิคุณอันล้นพ้น โดยขอยึดมั่นที่จะสืบสานพระปณิธานและต่อยอดภารกิจด้านการพัฒนาบุคลากรการทูตและการต่างประเทศของไทยอย่างเต็มกำลัง เพื่อร่วมสร้างสรรค์คุณประโยชน์แก่ประเทศชาติและประชาชนสืบไป